Persbericht: 16 juni 2021

NVWA onder vuur wegens tekortschietende controle op illegale visserij

Milieuorganisatie ClientEarth en het platform voor kleinschalige vissers Low Impact Fishers of Europe (LIFE) beginnen een juridische procedure tegen de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) omdat de toezichthouder de deur wagenwijd open zet voor het verkeerd rapporteren van visvangsten en overbevissing. Daarmee is Nederland in directe overtreding van de EU-wetgeving.

Volgens de organisaties schiet de NVWA, die verantwoordelijk is voor de handhaving van de Europese visserij regelgeving, tekort in het controleren van de hoeveelheid vis die er daadwerkelijk aan wal wordt gebracht. Een eerder rapport[1] in opdracht van het ministerie van LNV en recent onderzoek van Nederlandse onderzoeksjournalisten bevestigen dit.

Zo brengen Nederlandse supertrawlers via de Nederlandse havens jaarlijks zo’n 400 miljoen kilo bevroren pelagische vis (o.a. haring, makreel en blauwe wijting) op de EU-markt. Dat is ongeveer een derde van alle EU-quota voor deze vissoorten.

Maar met slechts twee inspecteurs op dit onderwerp en het ontbreken van een passende procedure om te controleren of de door de vissers opgegeven hoeveelheden gevangen vis correct zijn, zorgt de NVWA niet voor een juiste weging van de door Nederlandse vissersschepen gevangen en aangelande vis.

Zogenaamde ‘reefers’ (koel-/vries-schepen die vis aan land brengen) zouden zelfs helemaal niet worden gecontroleerd. Volgens de NVWA zou dat komen door een ‘definitie-kwestie’. Volgens advocaten Rogier Hörchner en Faton Bajrami klopt daar niets van: ”De Europese regels zijn helder. En natuurlijk moet je de gehele visvangst controleren”.

Deze controles zijn van cruciaal belang om na te gaan of landen de wetten naleven die bedoeld zijn om de zee, visbestanden en vissers te beschermen en om vast te kunnen stellen of vissers zich houden aan de hun toegewezen vangstquota.

Door gebrek aan controle zouden per jaar duizenden tonnen vis illegaal de EU-markt kunnen binnenkomen waardoor sommige vissoorten het risico lopen overbevist te worden en het levensonderhoud van kleinschalige vissers met een kleine impact in gevaar wordt gebracht.

Visserij-advocaat Nils Courcy van ClientEarth: “Door de hoeveelheid vis die via hun havens aan land komt om op de EU-markt te worden verkocht niet goed te controleren bestaat er onder toezicht van de NVWA een risico op mogelijke fraude en wordt overbevissing mogelijk gemaakt.”

De situatie in Nederland heeft er al toe geleid dat de Europese Commissie afgelopen oktober een inbreukprocedure tegen Nederland is gestart wegens overtreding van de Europese controleverordening inzake visserij.

Courcy: “We moeten de controleactiviteiten in alle lidstaten verbeteren en uitbreiden om fraude en verkeerde rapportage te voorkomen en ervoor te zorgen dat de vis die de EU-markt op komt volledig traceerbaar is. Zonder kan er niet zoiets als duurzame visserij bestaan. Dit creëert niet alleen een onzekere toekomst voor de visserijsector, maar ondermijnt ook het mariene ecosysteem en het voedselweb.”

Naast het in gevaar brengen van de Europese visbestanden en mariene ecosystemen in het algemeen brengt onjuiste rapportage van visvangsten ook de nauwkeurigheid in gevaar van de data waar wetenschappers mee werken om wetenschappelijk advies te verstrekken op basis waarvan de vangstbeperkingen en visquota’s binnen de EU worden vastgesteld. Ook schept het een risico van oneerlijke concurrentie.

Brian O'Riordan, uitvoerend secretaris van Fishers of Europe, zei: "Het niet goed controleren van de weging van de visvangsten betekent dat de cijfers die door wetenschappers worden gebruikt om visbestanden te beoordelen onbetrouwbaar zijn. Dit draagt bij aan de vicieuze cirkel van overbevissing en de ondergang van deze visbestanden waarvan kleinschalige vissers met weinig impact afhankelijk zijn voor hun levensonderhoud.”

[1] Paragraaf 7.2, pp. 168-177 - Onderzoek Deloitte in opdracht van ministerie van LNV naar capaciteit van de NVWA voor het actuele en toekomstige takenpakket, september 2020

EINDE

Noot voor de redactie:

ClientEarth en Low Impact Fishers of Europe hebben een handhavingsverzoek ingediend bij de NVWA om de wet te handhaven.

In oktober 2020 waarschuwde de Europese Commissie de Nederlandse regering voor ernstige overtredingen ten aanzien van de Europese controleverordening inzake visserij. Als Nederland niet snel meer capaciteit vrijmaakt voor de NVWA en overgaat tot betere controles, is het de verwachting dat de Europese Commissie verdere stappen tegen Nederland zal ondernemen.

Hoewel de inhoud van de aanmaningsbrief van de Europese Commissie niet openbaar is, bracht recent onderzoek door Nederlandse onderzoeksjournalisten het volgende aan het licht:

  • Wegens gebrek aan personeel bestaat een sterk vermoeden dat enorme hoeveelheden vis niet goed worden gewogen bij aanlanding zoals wettelijk vereist is.
  • Dozen bevroren vis worden in opdracht van de NVWA bij aanlanding gecontroleerd door een particulier bedrijf zonder inspectiebevoegdheid.
  • In plaats van bij aanlanding te worden gewogen worden kratten met vis soms aan boord of pas na transport gewogen, zonder dat de Europese Commissie de daarvoor benodigde toestemming heeft verleend.
  • Vis die wordt aangeland door gekoelde vrachtschepen – ook wel bekend als ‘reefers’ – wordt volgens de Nederlandse havenautoriteiten nooit fysiek geïnspecteerd. Ze vertrouwen hierbij op de geschatte gegevens die vissers in hun logboek hebben opgegeven.

Over ons

ClientEarth is een non-profitorganisatie die de wet gebruikt om systemische verandering te realiseren die de aarde beschermt voor - en met - haar bewoners. Samen met partners en burgers over de hele wereld pakken we klimaatverandering aan, beschermen we de natuur en stoppen we vervuiling. We spreken de industrie en overheden aan en verdedigen het recht van iedereen op een gezonde wereld. Vanuit onze kantoren in Europa, Azië en de VS vormen, implementeren en handhaven we de wet om een toekomst voor onze planeet op te bouwen waarin mens en natuur samen kunnen gedijen.

Low Impact Fishers of Europe (LIFE) is een Europees platform van organisaties van kleinschalige vissers (SSF) die zich inzetten voor visserij met low impact. De organisatie zet zich in om de condities te creëren waarin op een duurzame manier wordt gevist en waarbinnen kleinschalige vissers hun sociale en economische levensvatbaarheid kunnen maximaliseren. LIFE is de enige organisatie die een stem geeft aan kleinschalige low impact vissers op EU-niveau. LIFE biedt tevens ondersteuning aan haar leden op zee- en op nationaal niveau.